Οπτική νευρίτιδα μπορεί να συμβεί σε κάθε ηλικία, από την παιδική ακόμα, αν και προσβάλλονται συνήθως νέοι ενήλικες από 18 μέχρι 45 ετών και μάλιστα συχνότερα γυναίκες. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο 5 στα 100.000 άτομα εκδηλώνουν οπτική νευρίτιδα. Η φλεγμονή μπορεί να αφορά στο ένα ή και στα δύο μάτια αλλά όχι ταυτόχρονα.

Η οπτική νευρίτιδα χαρακτηρίζεται από αιφνίδια μείωση της όρασης. Στο 90% των περιπτώσεων, που δεν υπάρχει υποκείμενο νόσημα, η νευρίτιδα υποχωρεί μετά από λίγες εβδομάδες ή λίγους μήνες. Στο ένα τέταρτο όμως των ασθενών το επεισόδιο μπορεί να επαναληφθεί στο ίδιο ή στο άλλο μάτι. Μόνιμες βλάβες στο οπτικό νεύρο με συνοδό απώλεια όρασης συμβαίνουν στο 10% περίπου των ασθενών.

 

Ποια είναι τα αίτια της οπτικής νευρίτιδας

Η ακριβής αιτία της οπτικής νευρίτιδας είναι άγνωστη, αν και πιθανολογείται ότι πρόκειται για αυτοάνοσο νόσημα. Συχνά η εκδήλωση του αυτοάνοσου νοσήματος πυροδοτείται από κάποια ίωση.

Οπτική νευρίτιδα μπορεί να συσχετίζεται με:

• Απομυελινωτικές νόσους  
  • Σκλήρυνση κατά πλάκας (η πλέον συχνή) 
  • Οπτική νευρομυελίτις (σπάνια αλλά χειρότερης πρόγνωσης 
• Λοιμώδη νοσήματα
  • Τοξοπλάσμωση
  • Φυματίωση
  • Σύφιλη
  • Νόσος εξ ονύχων γαλής
  • Εγκεφαλίτιδα 
  • Μηνιγγίτιδα  
• Αυτοάνοσα νοσήματα συνδετικού ιστού
  • Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
  • Νόσος Crohn 
• Συστηματικές αγγειίτιδες
  • Κροταφική αρτηρίτιδα
  • Κοκκιωμάτωση Wegener 

 

Ποιες είναι οι μορφές της οπτικής νευρίτιδας

Ανάλογα με το μέρος του οπτικού νεύρου που προσβάλλεται διακρίνουμε δυο τύπους

• Θηλίτιδα. Προσβάλλεται το τμήμα του νεύρου μέσα στο μάτι. Η μορφή αυτή δίνει κλινικά σημεία από την οφθαλμοσκόπηση (οίδημα οπτικής θηλής)
• Οπισθοβολβική νευρίτιδα. Προσβάλλει το τμήμα του νεύρου στον κόγχο πίσω από το βολβό. Η μορφή αυτή δεν δίνει κλινικά σημεία από την οφθαλμοσκόπηση. Συνήθως σχετίζεται με σκλήρυνση κατά πλάκας

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της οπτικής νευρίτιδας

Τα συμπτώματα της οπτικής νευρίτιδας είναι:

• Μείωση της κεντρικής όρασης
• Διαταραχές στην περιφερική όραση
• Μείωση της φωτεινότητας των αντικειμένων
• Διαταραχή στην αντίληψη χρωμάτων

Στις οπισθοβολβικές οπτικές νευρίτιδες συχνά προηγείται της μείωσης της όρασης πόνος στις κινήσεις του ματιού

 

Πως γίνεται η διάγνωση της οπτικής νευρίτιδας

Η διάγνωση της θηλίτιδας γίνεται με βάση την εικόνα του οπτικού νεύρου και την μείωση της οπτικής οξύτητας. Εργαστηριακές εξετάσεις θα διαπιστώσουν την συνύπαρξη συστηματικού νοσήματος.

Η διάγνωση της οπισθοβολβικής νευρίτιδας γίνεται με βάση το απόφθεγμα «ουτε ο γιατρός βλέπει ούτε ο άρρωστος βλέπει», που σημαίνει ότι στην βυθοσκόπηση δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα να ερμηνεύουν τη σημαντική μείωση της όρασης.

Παθολογικά αντανακλαστικά της κόρης και βλάβες στα προκλητά οπτικά δυναμικά επιβεβαιώνουν τη διάγνωση της οπτικής νευρίτιδας.

Σε κάθε περίπτωση οπισθοβολβικής νευρίτιδας χρειάζεται μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης προς αποκλεισμό σκλήρυνσης κατά πλάκας.

 

 

Ποια είναι η θεραπεία της οπτικής νευρίτιδας

Βασική θεραπεία είναι οι υψηλές δόσεις κορτιζόνης ενδοφλέβια για 3 ημέρες, που ακολουθούνται από κορτιζόνη από το στόμα για μια εβδομάδα. Προφανώς αν συνυπάρχει και άλλο νόσημα θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κατάλληλα.

 

Πόσο επικίνδυνη είναι η οπτική νευρίτιδα

Η πρόγνωση της οπτικής νευρίτιδας εξαρτάται από την παρουσία ή όχι συστηματικού νοσήματος. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, που δεν συνυπάρχει άλλο σοβαρό νόσημα, μόνιμα προβλήματα στην όραση σπάνια ευτυχώς συμβαίνουν. Σε αντίθεση σκλήρυνση κατά πλάκας, αυτοάνοσα νοσήματα του συνδετικού ιστού (λύκος) ή συστηματικές αγγειίτιδες (κροταφική αρτηρίτιδα, νόσος Wegener) εγκυμονούν μεγάλους κινδύνους για σοβαρή και μόνιμη μείωση της όρασης (εκτός βεβαίως των κινδύνων από την προσβολή άλλων οργάνων).

Στο 15% -20% των ατόμων που αναπτύσσουν τελικά σκλήρυνση κατά πλάκας, η οπτική νευρίτιδα είναι το πρώτο σύμπτωμα τους. Ο κίνδυνος εμφάνισης νόσου μετά από ένα επεισόδιο οπτικής νευρίτιδας είναι περίπου 50% μέσα στα επόμενα 15 έτη, ανεξαρτήτως αν έχουν ή δεν έχουν ευρήματα στην μαγνητική συμβατά με σκλήρυνση κατά πλάκας.