Συνήθως είναι μια φυσιολογική διαδικασία γήρανσης του φακού, που με τα χρόνια χάνει τη διαύγεια  του. Μέχρι την ηλικία των 75 ετών το 70% του πληθυσμού θα έχει αναπτύξει καταρράκτη. Άτομα που οι γονείς τους είχαν καταρράκτη είναι πιθανόν να εμφανίσουν θόλωση νωρίτερα, όπως επίσης αν καπνίζουν, αν πάσχουν από διαβήτη ή αρτηριακή υπέρταση, αν είναι μόνιμα εκτεθειμένοι στο ηλιακό φως.

Καταρράκτης μπορεί να εμφανιστεί
παθολογικά σε οποιαδήποτε ηλικία
ακόμα και σε νεογνά.

Καταρράκτης σε νέο μετά από
μακροχρόνια χρήση κορτιζόνης.
Η θόλωση εμφανίζεται τυπικά στην
πίσω επιφάνεια του φακού.

Εκτός από τον φυσιολογικό και σχετιζόμενο με την τρίτη ηλικία, καταρράκτης μπορεί να εκδηλωθεί σε οιαδήποτε ηλικία μετά από τραυματισμό του ματιού, μετά από προηγηθείσα ενδοφθάλμια χειρουργική επέμβαση, μετά από μακροχρόνια χρήση φαρμάκων (π.χ. κορτιζόνη συστηματικά ή τοπικά) ή στα πλαίσια χρόνιας ραγοειδίτιδας.

Καταρράκτης μπορεί να εμφανιστεί στα βρέφη ή στα παιδιά και μπορεί να είναι κληρονομικός ή να προκλήθηκε από κάποια βλάβη κατά την εγκυμοσύνη (π.χ. λοίμωξη της μητέρας) ή τον τοκετό.

Τα συμπτώματα του καταρράκτη σχετίζονται με την ευκρίνεια της όρασης και επιδεινώνονται με τη πάροδο του χρόνου. Αρχικά μπορεί να δυσκολέψει η όραση τη νύχτα ή το χαμηλό φως, να φαίνονται στεφάνια γύρω από τα φώτα, να γίνονται τα χρώματα πιο θαμπά ή πιο κίτρινα, να φαίνονται τα αντικείμενα διπλά όταν βλέπει κανείς με το ένα μόνο μάτι.

Όταν ο καταρράκτης δημιουργεί
προβλήματα στην καθημερινή ζωή
τότε θα αφαιρεθεί χειρουργικά και
στη θέση του θολού φακού θα
τοποθετηθεί ενδοφακός

Η μοναδική θεραπεία του καταρράκτη είναι η χειρουργική του αφαίρεση και η αντικατάσταση του θολού φακού με ψευδοφακό. Η επέμβαση θα γίνει μόνο όταν η μείωση της όρασης επηρεάσει την ποιότητα της ζωής και πάντα με βάση τις ανάγκες του ατόμου με καταρράκτη.  Η επέμβαση στις μέρες μας είναι μια γρήγορη, απλή και ασφαλής διαδικασία.