ΑΚΟΥΣΑ ΟΤΙ Ο ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ ΚΟΛΛΑΕΙ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ. ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ;

Ναι είναι αλήθεια. Τα μάτια μας παράγουν συνεχώς δάκρυα, τα οποία αποχετεύονται μέσω της μύτης. Αν λοιπόν σταγονίδια από ασθενή ή ακόμα και από ασυμπτωματικό φορέα του ιού έρθουν σε επαφή με τα μάτια μας ή αν ακουμπήσουμε τα μάτια μας με τα μολυσμένα χέρια μας, τότε ο ιός μέσω των δακρύων μπορεί να φτάσει στο βλενογοννο της μύτης και του ρινοφάρυγγα και να προκαλέσει λοίμωξη του αναπνευστιικού συστήματος.

Πρόσφατες μελέτες σε ασθενείς που νοσούν επιβεβαιωμένα από COVID-19, δείχνουν ότι το 1-3% των ασθενών εμφανίζουν συμπτώματα από τα μάτια, όπως ερυθρότητα, οίδημα ή εκκρίσεις. Η φλεγμονή αυτή ενδέχεται να είναι η συνέπεια της αρχικής επαφής του ιου με τον επιπεφυκότα. Για αυτό στις οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας επισημαίνεται ότι στις μέρες μας μια «ιογενής επιπεφυκίτιδα», ιδίως μάλιστα αν συνδυάζεται με πυρετό ή βήχα πρέπει να κρούει τον «κώδωνα κινδύνου» για πιθανή λοίμωξη από τον ιό COVID-19. Η επιπεφυκίτιδα, όπως και οι άλλες εκδηλώσεις που δεν σχετίζονται με το αναπνευστικό, δηλαδή η γαστρεντερίτιδα και η ανοσμία, είναι ήπια και περνάει από μόνη της.

ΠΟΣΟ ΚΙΝΔΥΝΕΥΩ ΝΑ ΚΟΛΛΗΣΩ ΤΟΝ ΙΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΟΥ ΣΤΟΝ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟ;

Η επίσκεψη στον Οφθαλμίατρο σαφώς εγκυμονεί κινδύνους μόλυνσης, όπως ακριβώς και οποιαδήποτε άλλη μετάβαση εκτός του σπιτιού μας ή οποιαδήποτε συναναστροφή με άλλους ανθρώπους. Οι οφθαλμίατροι της χώρας μας έχουν μεν λάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας, όμως καλό είναι η επίσκεψη στο γιατρό σας να γίνεται μόνο για πραγματικά επείγουσες περιπτώσεις.

ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΙΡΟ ΕΧΩ ΔΑΚΡΥΡΡΟΙΑ. ΑΝ ΕΧΩ ΤΟΝ ΙΟ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΜΟΛΥΝΩ ΑΛΛΟΥΣ ΑΠΟ ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΜΟΥ.

Ο ιός COVID-19 μπορεί να έχει βρεθεί στα δάκρυα ασθενών, όμως όπως έδειξε μια πρόσφατη μελέτη, ο κίνδυνος μετάδοσής του μέσω των δακρύων φαίνεται ότι είναι πολύ πολύ μικρός. Σε κάθε βέβαια περίπτωση, όλοι μας θα πρέπει να τηρούμε αυστηρά τις οδηγίες του ΕΟΔΥ έτσι ώστε να περιοριστεί η μετάδοση του ιού.

ΚΑΘΕ ΤΕΤΟΙΑ ΕΠΟΧΗ ΜΕ ΠΙΑΝΕΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ. ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΩ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΜΩΞΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΟ COVID-19;

Οι αλλεργίες έχουν οπωσδήποτε φαγούρα και μάλιστα έντονη, ενώ οι ιογενείς λοιμώξεις προκαλούν κάψιμο, αίσθηση ξένου σώματος ή και πόνο. Οι εκκρίσεις στις αλλεργικές επιπεφυκίτιδες είναι υδαρείς, ενώ στις ιογενείς είναι πιο πυκνώρευστες και κολλώδεις και πολλές φορές είναι ζεστές. Στις αλλεργίες προσβάλλονται πάντα και τα δυο μάτια ταυτόχρονα, ενώ στις ιώσεις η επιπεφυκίτιδα ξεκινάει από το ένα μάτι και μετά από λίγες μέρες επεκτείνεται και στο άλλο.

ΠΑΣΧΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΡΑΓΟΕΙΔΙΤΙΔΑ. ΑΝΗΚΩ ΣΤΙΣ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ;

Τα δεδομένα που έχουμε από τη συγκεκριμένη πανδημία για το θέμα αυτό είναι ελάχιστα. Όμως ξέρουμε από άλλες επιδημίες, όπως αυτή της γρίππης, ότι οι ασθενείς με αυτοάνοση ραγοειδίτιδα, που δεν έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως ηλικία πάνω από 65 έτη, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακό ή χρόνιο αναπνευστικό νόσημα, γενικώς δεν είναι πιο ευάλωτοι να αρρωστήσουν σοβαρά από λοίμωξη. Μπορούμε λοιπόν να  θεωρήσουμε ότι η ραγοειδίτιδα σας, από μόνη της, δεν σας κατατάσσει στις ευπαθείς για τον COVID-19 ομάδες.

ΚΑΙ ΑΝ Η ΡΑΓΟΕΙΔΙΤΙΔΑ ΜΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΝΟΣΟ, ΤΟΤΕ ΑΝΗΚΩ ΣΤΙΣ ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ;

Γενικά μπορούμε να πούμε ότι οι ασθενείς με ρευματικό νόσημα είναιι ευάλωτοι στις λοιμώξεις, τόσο εξαιτίας του ίδιου του νοσήματός τους όσο και εξαιτίας των φαρμάκων που παίρνουν. Και με βάση αυτή τη γενική αρχή θεωρούμε ότι οι ασθενείς με συστηματικό αυτοάνοσο νόσημα είναι ευάλωτοι να νοσήσουν σοβαρά και από COVID-19. Όμως δεν έχουν όλα τα νοσήματα τον ίδιο κίνδυνο σοβαρής νόσησης. Ασθενείς με ένα από τα αυτοάνοσα νοσήματα που προσβάλουν το αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα ή τα νεφρά, όπως είναι οι ANCA-αγγειίτιδες (π.χ κοκκιωμάτωση Wegener), ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, το σκληρόδερμα ή η δερματομυοσίτιδα, βρίσκονται σε πολύ μεγάλο κίνδυνο. Αντίθετα ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα ή πρωτοπαθές σύνδρομο Sjogren έχουν, σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό, απλώς αυξημένο κίνδυνο. Στην ίδια κατηγορία όχι υψηλού κινδύνου βρίσκονται και τα παιδιά με Νεανική Ιδιοπαθή Αρθρίτιδα (NHS: Clinical guide for the management of rheumatology patients during the coronavirus pandemic. 16 March 2020).

Εδώ ας σημειώσουμε ότι μια πρόσφατη μελέτη είναι αρκούντως ενθαρρυντική, καθώς δείχνει ότι ασθενείς με φλεγμονώδη νοσήματο του εντέρου (νόσος Crohn και ελκώδης κολίτιδα), που είναι σοβαρά αυτοάνοσα νοσήματα, δεν έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά από COVID-19 (Monteleone G, Ardizzone S. Journal of Crohn's and Colitis, 2020, 1–3 ).  

ΠΑΙΡΝΩ ΑΝΟΣΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ. ΤΙ ΚΙΝΔΥΝΟ ΔΙΑΤΡΕΧΩ;

Μέχρι σήμερα ξέραμε ότι όσοι βρίσκονται σε ανοσοκατασταλτική θεραπεία είναι πολύ ευάλωτοι σε σοβαρή λοίμωξη και οι οδηγίες προφύλαξης τους είναι πολύ πολύ αυστηρές. Στα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα περιλαμβάνονται η κορτιζόνη (Medrol, Prezolon), τα κλασσικά φάρμακα που τροποποιούν το ανοσολογικό σύστημα όπως η μεθοτρεξάτη, η αζαθειοπρίνη, η mycophenolate (Cellcept) και τα βιολογικά ανοσοτροποιητικά φάρμακα όπως το adalimumab (Humira) και το infliximab (Remicade), που συχνά παίρνουν ασθενείς με ραγοειδίτιδα ή και άλλα που χορηγούνται κυρίως από τους ρευματολόγους για τη θεραπεία συστηματικών αυτοάνοσων νοσημάτων όπως το etanercept (Enbrel), το tocilizumab (RoActemra), το leflunomid (Arava) και το rituximab (MabThera). Από τα φάρμακα αυτά, κάποια όπως η μεθοτρεξάτη και η mycophenolate, ξέρουμε ότι δεν αυξάνουν τη νοσηρότητα ενώ άλλα, όπως η κορτιζόνη και οι βιολογικοί παράγοντες, ότι μειώνουν την ανοσολογική απόκριση των ασθενών και τους κάνουν πιό ευαίσθητους στο να νοσήσουν.

Τις παραπάνω απόψεις έρχεται να αμφισβητίσει μια πρόσφατη μελέτη που βασίζεται σε δεδομένα της Κίνας και της Λομβαρδίας (D'Antiga L, Liver Transpl. 2020 Mar 20). Η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι οι κορωνοϊοί, σε αντίθεση με άλλους γνωστούς ιούς, όπως οι αδενοϊοί και ο ιός της γρίππης, δεν προκαλούν πιό σοβαρή νόσο σε ασθενείς που βρίσκονται σε ανοσκαταστολή. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι οι βλάβες, που προκαλεί στους πνέυμονες αυτή η ομάδα ιών, σχετίζονται κατεξοχήν με την έμφυτη ανοσία των ασθενών.

Από την άλλη πλευρά ας τονίσουμε ότι υπάρχουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα που χορηγούνται σε ρευματικά νοσήματα, όπως η χλωροκίνη και η υδροξυχλωροκίνη (Plaquenil), για τα οποία οι ερευνητές υποθέτουν και προσπαθούν να επιβεβαιώσουν ότι έχουν ευεργετική δράση στις επιπλοκές του COVID-19.   

ΜΗΠΩΣ, ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΚΟΨΩ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΟΥ ΜΕ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ;

Η Βρετανική Εταιρεία Ρευματολογίας, αλλά και ο πλέον ειδικός στις ραγοειδίτιδες, ο Καθηγητής St.Foster από τη Βοστώνη, συμβουλεύουν τους ασθενείς να μη διακόψουν τη θεραπεία τους. Όλοι τονίζουν ότι μετά τη διακοπή των φαρμάκων, η ίδια η ανεπαρκώς ελεγχόμενη ρευματική νόσος μπορεί να μειώσει την αντίσταση στις λοιμώξεις και έτσι να προκαλέσει όλες τις επιπλοκές τόσο της αυτοάνοσης νόσου όσο και λοίμωξης. Ιδίως όσον αφορά στην κορτιζόνη η ξαφνική διακοπή της μπορεί να είναι επικίνδυνη.

Κάθε αλλαγή της θεραπείας θα πρέπει να γίνει μόνο μετά από συνενόηση με τον Ρευματολόγο ή τον εξειδικευμένο στις φλεγμονές Οφθαλμίατρό σας.

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΜΗ ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΑΝΤΙΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗ; ΑΚΟΥΣΑ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ;

Αν και έχει ακουστεί ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, όπως η ιβουπροφένη (Brufen, Algofren και άλλα) ή η ναπροξένη (Naprosyn), αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής λοίμωξης COVID-19, δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα, που να επιβεβαιώνουν το φόβο αυτό. Ωστόσο καλό είναι να αποφύγετε τώρα την έναρξη μιας τέτοιας θεραπείας. Αντίθετα όσοι ασθενείς με σκληρίτιδα, χρησιμοποιείτε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, καλό είναι να συνεχίσετε τη χρήση τους, εκτός και αν ο γιατρός σας σας συμβουλεύσει διαφορετικά.

ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΑΣΦΑΛΗΣ;

Να ακολουθείτε με ευλάβεια τις οδηγίες για κοινωνική απόσταση που ακούτε όλο αυτόν τον καιρό από τους ειδικούς και τον ΕΟΔΥ. Να εφαρμόζετε πιστά τους κανόνες υγιεινής. Στόχος όλων μας είναι να αποφύγουμε την επαφή με τον ιό και αυτό πρέπει να το φροντίσετε τόσο εσείς όσο και όσοι σας αγαπούν και σας περιβάλουν. Επίσης φροντίσετε γενικότερα την καλή σας κατάσταση. Φροντίστε για την καλή ενυδάτωση, τον επαρκή ύπνο, την άσκηση και ιδιαίτερα την υγιεινή των χεριών σας (διάβασε παραπάνω). Και οπωσδήποτε κόψτε το κάπνισμα εσείς που ακόμα επιμένετε.

ΑΝ ΕΧΩ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ COVID-19 ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΩ;

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με το γιατρό σας και να αποφύγετε την επαφή με άλλα άτομα ευάλωτων ομάδων. Αν η επικοινωνία με τον προσωπικό σας ειδικό γιατρό που σας παρακολουθεί δεν είναι δυνατή, διακόψετε τα ανοσκατασταλτικά σας φάρμακα (όχι όμως την κορτιζόνη) και απευθυνθείτε στον ΕΟΔΥ ή σε Νοσοκομείο αναφοράς.