Ανάλογα με το που «κοιτάζει» το μάτι ο στραβισμός χαρακτηρίζεται ως:

• Συγκλίνων ή εσωτρόπια (το μάτι προς τα μέσα)

• Αποκλίνων ή εξωτροπία (το μάτι προς τα έξω)

• Ανωτροπία (το μάτι προς τα πάνω)

• Υποτροπία (το μάτι προς τα κάτω)

Στραβισμός μπορεί να εκδηλωθεί σε οιαδήποτε ηλικία, αλά είναι συχνότερος στην παιδική. Το 5% των παιδιών μπορεί να εκδηλώσει κάποιου είδους στραβισμό.

Εσωτροπία. Το πάσχον
μάτι κοιτάζει προς τα
μέσα

Εξωτροπία. Το πάσχον
μάτι κοιτάζει προς τα
έξω

Ανωτροπία. Το πάσχον
μάτι κοιτάζει προς τα
πάνω

Υποτροπία. Το πάσχον
μάτι κοιτάζει προς τα
κάτω

Η διαταραχή της κινητικότητας μπορεί να οφείλεται σε αδυναμία ή σε υπερλειτουργία ενός από τους εξωφθαλμικούς μυς ή ακόμα και σε αδυναμία συνεργασίας των μυών στα δυο μάτια ώστε να τα διατηρούν προσηλωμένα στην ίδια κατεύθυνση.

Τα αίτια της διαταραχής κινητικότητας των μυών μπορεί να είναι:

• Διαθλαστικά (π.χ. υπερμετρωπία)

• Νευρολογικά (π.χ. παράλυση μυός, αυξημένη πίεση στο κρανίο, όγκος στον εγκέφαλο)

• Τραυματικά

• Πιεστικά (π.χ. φλεγμονή ή όγκος στον κόγχο)

• Διαβρωτικά (π.χ. ίνωση ή πάχυνση μυών)

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο στραβισμός σχετίζεται με συστηματική νόσο, όπως για παράδειγμα υπερθυρεοειδισμός, κοκκιωμάτωση Wegener, σκληρόδερμα, σύνδρομο Down.

Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα του στραβισμού είναι η διπλωπία, αφού το ένα μάτι βλέπει άλλη εικόνα από το άλλο. Στα παιδιά ο εγκέφαλος έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει την εικόνα του ματιού που στραβίζει, με αποτέλεσμα αμβλυωπία.

Η αντιμετώπιση του στραβισμού ξεκινά βασικά από την αντιμετώπιση του αιτίου που τον προκάλεσε. Αν δεν υπάρξει βελτίωση τότε θα χρειαστεί χειρουργείο. Η επέμβαση στοχεύει στην εξασθένιση ή στην ενίσχυση της δράσης μυών, για αυτό μπορεί να χειρουργηθεί ένας μυς ή περισσότεροι στο ένα ή και στα δυο μάτια. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι πιθανόν να χρειαστούν περισσότερες από μια επεμβάσεις ώστε να μάτια να διατηρηθούν στην ίδια κατεύθυνση.  

Τα παιδιά με στραβισμό συχνά γέρνουν το κεφάλι ή κλείνουν το
ένα μάτι για να δουν καλά

Οι γονείς θα πρέπει να είναι υποψιασμένοι για το πρόβλημα αν το παιδί γέρνει το κεφάλι του προκειμένου να δει, αν δυσκολεύεται να εκτιμήσει σχετικές αποστάσεις αντικειμένων, αν το ένα μάτι φεύγει από την κατευθείαν εμπρός θέση, αν έχει κεφαλαλγίες, αν τέλος κλείνει το ένα μάτι και παραπονιέται ότι δεν βλέπει καλά μακριά ή και κοντά.

Ψευδοστραβισμός σε παιδί με μεγάλη επίπεδη
μύτη. Παρατηρείστε ότι η αντανάκλαση της
φωτεινής πηγής βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο
της κόρης και στα δυο μάτια.

Τα παιδιά  συχνά έχουν μεγάλη, επίπεδη μύτη και μια πτυχή στα βλέφαρα που περιορίζει το εύρος των οφθαλμικών σχισμών και κάνει τα μάτια να φαίνονται ότι βρίσκονται προς τα μέσα σαν να έχουν στραβισμό. Η κατάσταση αυτή λέγεται Ψευδοστραβισμός. Δεν πρόκειται για διαταραχή της κινητικότητας και με τα χρόνια εξαφανίζεται.